Nederlandse pensioenfondsen en -uitvoerders zullen de komende jaren veel aandacht moeten besteden aan hun kosten. Het nieuwe pensioenstelsel maakt deze niet alleen zichtbaarder voor deelnemers en werkgevers, maar kosten bepalen grotendeels ook de hoogte van pensioenen. “De pensioentransitie zal leiden tot grote veranderingen. Door die veranderingen te omarmen en te leren van ervaringen in het buitenland kunnen beleidsmakers zich echter goed voorbereiden” stellen Peter Roos en Jeroen Elbertse van de Europese pensioensoftwareleverancier Lumera.
De nieuwe Nederlandse pensioenregeling WTP verschilt wellicht iets van de overgangen van defined benefit (DB) naar defined contribution (DC) elders in de wereld, maar er vallen uit die ervaringen wel degelijk lessen te leren. Ten eerste gaat pensioencommunicatie niet langer over een abstracte uitkering in de toekomst De aandacht verschuift naar de betaalde premies, de kosten die direct op de premies drukken, beleggingsrendementen en de (verwachte) waarde van de individuele pensioenpot.
Klanten zullen behoefte hebben aan inzicht, keuzes en vragen over de verplichtstelling, zo blijkt uit de eerdere Deense pensioenhervorming. De aandacht richt zich specifiek op kosten, die voorheen niet aan de deelnemer bekend werden gemaakt. “Dit voert de druk op om die kosten te verlagen, terwijl je tegelijkertijd met passende beleggingsoplossingen voor klanten moet komen”, stelt Elbertse.
Transparantie dwingt pensioenfondsen tot meer concurrentievermogen
Een andere factor is dat naarmate de transparantie toeneemt, fondsen op verschillende aspecten zullen worden vergeleken, waarbij de kosten een objectieve en duidelijke factor zijn. Ranking zal gemeengoed worden, met ingrijpende gevolgen. Dit was en is het geval in Zweden, waar media en adviseurs zowel DB- als DC-fondsen langs de meetlat leggen.
Pensioenfondsen zullen concurrerend moeten worden, een voor hen nieuw fenomeen. Fondsen kunnen hierbij veel leren van verzekeraars en van buitenlandse hervormingen.
Als pensioenfondsen niet snel genoeg veranderen…
In het Verenigd Koninkrijk waren de autoriteiten ontevreden over de snelheid van de veranderingen en de prestaties van de fondsen. Ze hebben fondsen onder druk gezet om hun prestaties te verbeteren en duidelijk gemaakt dat sluiting volgt als de veranderingen niet snel worden doorgevoerd. “Pensioenregelingen die ondermaats presteren moeten verbeteren, consolideren of stoppen”, verklaarde Laura Trott, de Britse pensioenminister onlangs.
De trend is dezelfde in veel Europese landen. “Regelgevers, regeringen en soms ook sociale partners zijn bereid om zich echt in te zetten – met exponentiële regelgeving indien de grotere transparantie en extra concurrentie niet snel genoeg worden gerealiseerd”, aldus Roos.
De oplossing om deelnemers te begeleiden naar goede pensioenkeuzes moet digitaal zijn
Een heel andere les uit Scandinavië is dat de zwijgende meerderheid zich niet actief inzet bij de pensioentransitie. De ervaring leert echter dat er ook een groep mensen zal zijn die bezwaar maakt tegen de nieuwe pensioenregeling of tegen de overdracht van opgebouwde rechten (invaren). Een andere groep zal de boodschap van verandering oppikken en op die manier veel aandacht vragen.
Roos: “Als dit niet op een efficiënte (lees: digitale) manier wordt aangepakt, zullen fondsen te maken krijgen met een capaciteitspiek die nodig is om deze mensen goed te bedienen. Beide groepen zullen op korte termijn een grote impact op de kosten hebben. Ook de dienstverlening zelf is, gezien de zorgplicht, een risicovolle en kostbare aangelegenheid. Fondsen moeten voldoende begeleiding bieden – geen advies – en voor elke deelnemer een ‘audit trail’ opbouwen.”
De laatste les is dat klanten behoefte hebben aan financiële levensplanning, niet alleen aan pensioen. De sector zal de behoeften van de deelnemers (klanten!) voorop moeten stellen en manieren moeten vinden om oplossingen te bieden. Pensioenfondsen moeten zichzelf opnieuw uitvinden en daarbij de kosten op alle mogelijke manieren beheersen. Elbertse: “Er kan veel geleerd worden van de ervaringen en oplossingen elders. Uiteraard zullen deze oplossingen moeten worden aangepast aan de lokale omstandigheden, maar het is een goed uitgangspunt dat zal helpen de ontwikkeling te versnellen en te voorkomen dat Nederlandse pensioenfondsen het wiel volledig opnieuw moeten uitvinden.“
Source: Pensioen Pro, March 16.
